Με άγγιξε βαθειά το εδάφιο που διάβασα προσφάτως και που λέγει: «Ο άνθρωπος δε όστις φερθή υπερηφάνως, ώστε να μη υπακούση εις τον ιερέα τον παριστάμενον να λειτουργή εκεί ενώπιον Κυρίου… ο άνθρωπος εκείνος θέλει αποθάνει…» (Δευτ.17:12). Είπα στον εαυτόν μου: «Συνεπώς, βασικώς, ο άνθρωπος δεν υπακούει στον Αρχιερέα, τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, λόγω υπερηφανείας!» Θυμήθηκα τον λόγον της πτώσεως του Εωσφόρου, του αρχαγγέλου που έπεσε από τον ουρανόν και έγινε ο Σατανάς (Ησα.14:12), του Αδάμ και της Εύας ως και την περίπτωση του βασιλέως Ναβουχοδονόσορ, ο οποίος, ένεκα των υπερηφάνων σκέψεών του, έγινε σαν ζώο (Δαν.4:33). Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η αιτία της αμαρτίας τους ήταν η υπερηφάνεια! Ο Παύλος, γράφοντας στον Τιμόθεο σχετικά με τους εργάτες του Θεού, του λέγει: «να μη ήναι νεοκατήχητος, διά να μη υπερηφανευθή και πέση εις την καταδίκην του διαβόλου» (1Τιμ.3:6). Ακόμη και ο Παύλος δεν ‘γλύτωσε’ από αυτό το πρόβλημα: «Και διά να μη υπεραίρωμαι διά την υπερβολήν των αποκαλύψεων, μοι εδόθη σκόλοψ εις την σάρκα, άγγελος Σατάν διά να με ραπίζη, διά να μη υπεραίρωμαι» (2Κορ.12:7). Υπάρχει ένα άλλο πολύ σοβαρό εδάφιο στο βιβλίο του Ιώβ 33:17 που λέγει, «διά να αποστρέψη τον άνθρωπον από των πράξεων αυτού και να εκβάλη την υπερηφανίαν εκ του ανθρώπου.» Το μήνυμα που αυτό το εδάφιο μεταδίδει – μέσα στο πλαίσιο των συμφραζομένων – εξηγεί τον λόγον γιά τον οποίον ο Θεός πειθαρχεί τον άνθρωπον με τις δοκιμασίες! Ναι, γιά να εκβάλει την υπερηφανίαν εκ του ανθρώπου!!! Την υπερηφάνεια και αλαζονεία που ήταν και παραμένουν πηγή παντός κακού και της αθλιότητος του ανθρώπου: Αφ’ενός εμποδίζουν τον άνθρωπον να εκζητήσει τον Θεόν (Ψαλ.10:4) και αφ’ετέρου καταστρέφουν τις μεταξύ των ανθρώπων σχέσεις, διότι «Μόνον από της υπερηφανίας προέρχεται η έρις…» (Παρ.13:10). Το μήνυμα όλων αυτών των εδαφίων μπορεί, κατά την γνώμην μου, να αποδοθεί με το εδάφιο του Μιχαία 6:8 που λέγει: «Αυτός σοι έδειξεν, άνθρωπε, τι το καλόν και τι ζητεί ο Κύριος παρά σου, ειμή να πράττης το δίκαιον και να αγαπάς έλεος και να περιπατής ταπεινώς μετά του Θεού σου». Το τελευταίο μέρος αυτού του εδαφίου θα αποτελέσει αντικείμενο της μελέτης μας και το οποίο επαναλαμβάνω:
… ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΙΠΑΤΗΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΥ
Το να περιπατείς ταπεινά μετά του Θεού σου είναι ένα από τα σπουδαιότερα, αν όχι το σπουδαιότερο χαρακτηριστικό του αληθινού χριστιανού, αλλά επίσης και προϋπόθεση εισόδου στη βασιλεία του Θεού: Ο Ιησούς είπε: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, διότι αυτών είναι η βασιλεία των ουρανών.» (Ματ.5:3). Και σε άλλη περίπτωση: «…Αληθώς σας λέγω, εάν δεν επιστρέψητε και γείνητε ως τα παιδία, δεν θέλετε εισέλθει εις την βασιλείαν των ουρανών.» (Ματ.18:3). Ο άγιος Αυγουστίνος είπε: «Η υπερηφάνεια μετέβαλε τους αγγέλους σε διαβόλους· η ταπεινοφροσύνη είναι εκείνη που μεταβάλλει τους ανθρώπους σε αγγέλους». Και εάν ο άνθρωπος μάθει και φέρεται με ταπεινοφροσύνη θα εκφύγει την ταπείνωση… (Ιάκ.4:6). Είναι ποτέ δυνατόν να έχει κανείς αγιασμό χωρίς ταπεινοφροσύνη; Απολύτως όχι! Έτσι, η ταπεινοφροσύνη δεν είναι θέμα επιλογής αλλά αποτελεί εντολήν, μιά αναπόφευκτη αναγκαιότητα (1Πέτ.5:6). Είναι ο μόνος τρόπος να ομοιάσει κανείς στον Ιησούν Χριστόν όστις εν μορφή Θεού υπάρχων… εαυτόν εκένωσε λαβών δούλου μορφήν, γενόμενος όμοιος με τους ανθρώπους» (Φιλπ.2:5-7). Εάν ο άνθρωπος καταληφθεί από την υπερηφάνεια, θα ταπεινωθεί και θα καταστραφεί (Παρ.29:23 και 16:18).
Ο προφήτης Ωσηέ λέγει ότι εκείνο που ο Θεός απαιτεί είναι η επίγνωση του Θεού παρά τα ολοκαυτώματα: «Διότι έλεος θέλω και ουχί θυσίαν· και επίγνωσιν Θεού μάλλον παρά ολοκαυτώματα.» (6:6). Οι υποτιθέμενες «θυσίες» δυνατόν να δίνουν ικανοποίηση και υπερήφανες σκέψεις σ’εκείνον που τις προσφέρει αλλά δεν ικανοποιούν τον Θεόν. Τουναντίον, η επίγνωση του εαυτού μας και του Θεού, που μας οδηγούν σε ταπεινοφροσύνη και σε σωτηρία, ικανοποιούν τον Θεόν. Κάποιος είπε, «Εκείνοι που γνωρίζουν τον Θεόν θα είναι ταπεινοί· εκείνοι που γνωρίζουν τον εαυτόν τους δεν μπορεί να είναι υπερήφανοι». Εξάλλου, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε εκείνο που η Βίβλος λέγει σχετικά με τη γνώση του ανθρώπου, όταν αυτή δεν είναι συνδεδεμένη με την ταπεινοφροσύνη: «…η γνώσις όμως φυσιοί, η δε αγάπη οικοδομεί. Και εάν τις νομίζη ότι εξεύρει τι, δεν έμαθεν έτι ουδέν καθώς πρέπει να μάθη· αλλ’ εάν τις αγαπά τον Θεόν, ούτος γνωρίζεται υπ’ αυτού» (1Κορ.8:1-3). Πράγματι! Η γνώση κάνει τον άνθρωπο να φουσκώνει, να καυχάται και να σταματά να εξαρτάται από τον Θεόν! Τον γεμίζει με ένα αλαζονικό πνεύμα και μιά αυτοπεποίθηση, που τον κάνουν να εκτρέπεται από τον σωστόν δρόμον. Τον κάνει πεισματάρη και άκαμπτο και θεωρεί τον εαυτόν του πάρα πολύ σπουδαίον! Πολλά προβλήματα μέσα στην εκκλησία και έξω από την εκκλησία προκαλούνται από ανθρώπους που νομίζουν ότι αυτοί τα ξεύρουν όλα και περιφρονούν τους άλλους φανερά ή κρυφά! «Είδες άνθρωπον νομίζοντα εαυτόν σοφόν; μάλλον ελπίς είναι εκ του άφρονος παρά εξ αυτού» (Παρ.26:12). Και ο λόγος του Θεού πηγαίνει και πιό πέρα: «Διότι εάν τις νομίζη ότι είναι τι ενώ είναι μηδέν, εαυτόν εξαπατά» (Γαλ.6:3). Απατάται!!!
Ο σταυρός του Χριστού έδειξε ποιά είναι η αξία μου οι ικανότητές μου. Άξιζα ένα σταυρό διότι είμαι μιά ασεβής ύπαρξη ως εκ της φύσεώς μου και διότι δεν υπάρχει ουδέν το αγαθόν μέσα μου (Ρωμ.7:18). Άξιζα ένα σταυρό λόγω των επιθυμιών μου, των σκέψεων και των πράξεών μου! Και εσείς, αξίζατε ένα σταυρό! Ποιά είναι η διαφορά ανάμεσά μας; Εκείνο που μετρά δεν είναι τί εμείς πιστεύομε γιά τον εαυτόν μας αλλά πώς ο Θεός μας βλέπει! Αυτό είναι το κλειδί της αληθινής ταπεινοφροσύνης! Άνθρωπος που περιπατεί ταπεινώς μετά του Θεού του, του είναι αδύνατον να μη περιπατεί ταπεινώς μετά των ανθρώπων! Το γεγονός, όμως, ότι ο Χριστός απέθανε επάνω στον σταυρόν γιά τον άνθρωπον δείχνει, συγχρόνως, πόσον πολύτιμος είναι ο άνθρωπος στα μάτια Του!
Ας αναφερθούμε, εν ολίγοις, σε ορισμένα χαρακτηριστικά του ταπεινού ανθρώπου:
Ας μη υπάρξει παρεξήγηση: Πιστεύω με όλη μου την καρδιά ότι ο Θεός μας είναι Θεός θαυμάτων. Δεν αναφέρομαι απλώς στα θαύματα που βλέπομε στην φύση, δηλαδή στην ύπαρξη και τη φυσιολογία ενός δένδρου, ενός φυτού, μιά γάτας ή ενός ανθρώπου κλπ. Αναφέρομαι σε θαύματα σαν αυτά που περιγράφονται στη Βίβλο. Ο Θεός ποτέ δεν σταμάτησε να κάνει θαύματα. Είναι ο αυτός χθες, σήμερον και εις τους αιώνας! Εντελλόμεθα να προσευχόμεθα υπέρ των ασθενών (Ιάκ.5:16). Το γεγονός ότι ο Κύριός έδωκε στους αποστόλους τη δύναμη να θεραπεύουν τους ασθενείς και να εκβάλλουν δαιμόνια (Λουκ.10:19), τούτο δεν σημαίνει ότι σε όλους τους πιστούς έχει δοθεί αυτό το χάρισμα ή η εξουσία: «Δίδεται δε εις έκαστον η φανέρωσις του Πνεύματος προς το συμφέρον. Διότι εις άλλον μεν δίδεται διά του Πνεύματος λόγος σοφίας, εις άλλον δε λόγος γνώσεως κατά το αυτό Πνεύμα, εις άλλον δε πίστις διά του αυτού Πνεύματος, εις άλλον δε χαρίσματα ιαμάτων διά του αυτού Πνεύματος, εις άλλον δε ενέργειαι θαυμάτων, εις άλλον δε προφητεία, εις άλλον δε διακρίσεις πνευμάτων, εις άλλον δε είδη γλωσσών, εις άλλον δε ερμηνεία γλωσσών. Πάντα δε ταύτα ενεργεί το εν και το αυτό Πνεύμα, διανέμον ιδία εις έκαστον καθώς θέλει.» (1Κορ.12:7-11). Ναι, θαύματα γίνονται διά της δυνάμεως του Θεού, ακόμη και σήμερα! Ένα από τα πλέον φανερά θαύματα του Θεού είναι το θαύμα της επιστροφής που πραγματοποιείται στην καρδιά ενός αμαρτωλού που απελευθερώνεται από τα πάθη του και στην καρδιά του οποίου χαράσσονται οι άγιες επιθυμίες και οι νόμοι του Θεού· στον νουν του οποίου φωτίζεται ο λόγος του Θεού! Πιστεύω ότι Θεός μας είναι Θεός θαυμάτων αλλά δεν εμπιστεύομαι σε υποτιθέμενους θαυματοποιούς. Και, προκειμένου να μη παραδεχθούν την «πτωχείαν» τους και τις αλαζονείες τους, κατηγορούν τους πιστούς ή τους έχοντας δαιμόνια … ότι δεν έχουν την δέουσα πίστη ή ότι πρέπει οι πάσχοντες να ελπίζουν και να προσεύχονται και ότι στον κατάλληλο χρόνο, ίσως μετά από μερικά έτη, η απελευθέρωση θα έλθει! Πότε ο Κύριός μας ή οι απόστολοι ενεργούσαν κατ’αυτόν τον τρόπον; Δεν γινόταν αμέσως φανερά τα αποτελέσματα; (Παράδειγμα: Πράξ.3:6-8). Ο λόγος του Θεού μας λέγει ότι πρέπει να προσευχόμεθα και να περιμένομε με υπομονή και με άγια αισιοδοξία να ιδούμε τα αποτελέσματα αλλά η Βίβλος δεν λέγει ότι εκείνος που επιτιμά μιά ασθένεια (!) ή εκβάλλει ένα δαιμόνιο πρέπει να περιμένει υπομονετικά γιά να ιδεί τα αποτελέσματα μετά από μερικά έτη ή όταν η πίστη του δαιμονιζομένου φθάσει σε ωριμότητα! «Προσεύχομαι» και «επιτιμώ» δεν έχουν το ίδιο νόημα! Και δεν θα πρέπει να λησμονούμε ποτέ το κυριαρχικό θέλημα του Θεού! «και ο Θεός συνεπεμαρτύρει με σημεία και τέρατα και με διάφορα θαύματα και με διανομάς του Αγίου Πνεύματος κατά την θέλησιν αυτού» (Εβρ.2:4).
Ας εξετάσομε, εν ολίγοις, πώς ο Θεός αναταμείβει τους ταπεινούς:
1. Είναι μεγάλη αμαρτία να θέλεις να φαίνεσαι ταπεινός (ή πνευματικός) εάν δεν είσαι! Η ψεύτικη ταπεινοφροσύνη είναι ψέμα· είναι υποκρισία. Είπε ο Ψαλμωδός: «Και έτι προφύλαξον τον δούλον σου από υπερηφανιών· ας μη με κυριεύσωσι· τότε θέλω είσθαι τέλειος, και θέλω καθαρισθή από μεγάλης παρανομίας» (Ψαλ.19:13). Η υπερηφάνεια και η αλαζονεία είναι βδέλυγμα στον Θεόν, καθώς δηλώνεται στον λόγον του Θεού, στις Παροιμίες 8:13 και 6:16-19·
2. Είναι μεγάλη αμαρτία να θέλεις να δικαιολογείς τον εαυτόν σου γιά την αμέλεια ή και την αδιαφορία και να ομιλείς συνεχώς γιά την «υποτιθεμένη» ανικανότητά σου ή γιά την έλλειψη χαρισμάτων. Αυτό αποτελεί βλασφημία κατά του Θεού ως εάν ο Θεός σε είχε αποστερήσει από τα χαρίσματά Του ή τη δύναμή Του. Ο ταπεινός ενδιαφέρεται και προσπαθεί, τουναντίον, να βρει ποιό είναι το χάρισμα που ο Θεός του έχει χορηγήσει, ώστε να μπορέσει να το χρησιμοποιήσει. Επί πλέον, προσπαθεί να προσθέσει νέα χαρίσματα και νέες αρετές στη ζωή του γιά τη δόξα του Θεού (2Πέτ.1:5-11). Εάν τα πράγματα δεν ήταν έτσι, τότε ο απόστολος Παύλος, όταν ομιλούσε γιά τις αρετές του, θα πρέπει να ήταν ο πλέον υπερήφανος άνθρωπος του κόσμου!!!
Η ταπεινοφροσύνη αποκτάται όταν λαμβάνομε επίγνωση του εαυτού μας· όταν παραδεχόμαστε την πνευματική μας χρεωκοπία· και όταν ταπεινά και με κατά Θεόν λύπη ομολογούμε την υπερηφάνεια μας· επίσης, όταν μελετούμε τη μεγαλειότητα του Θεού μας (Ιώβ 42:5-6). Η ταπεινοφροσύνη αποκτάται κυρίως κατά τις στιγμές της ταραχής και της θλίψεως. Ο Ψαλμωδός είπε: «…εγνώρισας την ψυχήν μου εν στενοχωρίαις» (Ψαλ.31:7). Υπάρχουν πολλοί που νομίζουν ότι η ταπεινοφροσύνη αποκτάται διαβάζοντας βιβλία περί ταπεινοφροσύνης ή ομιλώντας περί ταπεινοφροσύνης. Πολλοί πιστεύουν ότι οι καθημερινές μας αμαρτίες είναι εκείνες που μας κρατάνε ταπεινούς. Εάν τα πράγματα ήταν έτσι, οι μεγαλύτεροι αμαρτωλοί θα πρέπει να ήταν οι πιό ταπεινοί άνθρωποι στον κόσμο. Αυτό είναι ένα αποπλανητικό τέχνασμα του διαβόλου. Έχομε ανάγκη από την αλήθεια του Θεού, έχομε ανάγκη από την χάρη του Θεού και έχομε ανάγκη από το Άγιον Πνεύμα γιά να γίνομε και να διατηρηθούμε ταπεινοί. Αυτή η αρετή, ως επίσης όλες οι άλλες αρετές, αποκτάται με τον ίδιο τρόπο: Με τη μετάνοια και την πίστη, σε μιά στιγμή, αλλά αυξάνει κατα το μέτρον που ο άνθρωπος υπακούει στην αλήθεια, στο φώς που λαμβάνει (1Πέτ.1:22). Οι αρετές του Θεού δεν αποκτώνται με τον χρόνο και την ηλικία αλλά με την παραδοχή της ηθικής και πνευματικής μας πτωχείας, με καλές εκούσιες εκλογές, με πράξεις μετανοίας και πίστεως ως επίσης και με μιά απόλυτη παραχώρηση στον Θεόν.
Πολλοί χριστιανοί έχουν κάποια δυσκολία να οικειοποιηθούν διά της πίστεως τις αρετές του Θεού. Πιστεύουν εύκολα ότι ο Κύριος συγχωρεί τις αμαρτίες τους αλλά δεν μπορούν να πιστεύσουν ότι ο Θεός τους χορηγεί αυτές τις αρετές. Όμως, καθώς λαμβάνομε διά της πίστεως τη σωτηρία μας, εν ριπή οφθαλμού, καθώς λαμβάνομε, σε μιά στιγμή, τη συγχώρηση των αμαρτιών μας όταν ειλικρινά τις ομολογούμε και τις απορρίπτομε, ακριβώς κατά τον ίδιο τρόπο μπορούμε και κάνομε δικές μας, σε μιά στιγμή, και διά της πίστεως αυτές τις αρετές! Αυτές οι αρετές αναπτύσσονται καθώς υπακούομε στην αλήθεια, καθώς ο Πέτρος μας διδάσκει στη δευτέρα επιστολή του (2Πέτ.1:5-11)
Όλες οι αρετές, μεταξύ των οποίων η ταπεινοφροσύνη, απεκτήθησαν υπό του Χριστού και γιά λογαριασμό μας επί του σταυρού του Γολγοθά μέσω του ιλαστηρίου θανάτου Του και μας προσεφέρθησαν. Ο Ιησούς Χριστός αφαίρεσε, αφ’ενός, τις αμαρτίες μας και τις αδυναμίες μας και πρόσθεσε, αφ’ετέρου, τη δύναμή Του και τις αρετές Του, μεταξύ των οποίων οι σπουδαιότερες είναι η δικαιοσύνη, η αγάπη και η ταπεινοφροσύνη. Μας έκανε κοινωνούς της θείας φύσεώς Του. Το μόνον που απαιτεί είναι η ειλικρινής και αμετάκλητος συγκατάθεσή μας! Τότε, το Άγιον Πνεύμα θα πραγματοποιήσει αυτό το έργο μέσα μας! Του Χριστού η νίκη θα γίνει δική μας νίκη! Ο Θεός ο οποίος μας εκάλεσε σ’αυτή τη θαυμασία ζωή, είναι πιστός και είναι Εκείνος που θα την πραγματοποιήσει, είναι Εκείνος που θα την κάνει δυνατή σ’εμάς «διότι ο Θεός είναι ο ενεργών εν ημίν και το θέλειν και το ενεργείν κατά την ευδοκίαν αυτού» (Φιλπ.2:13). Ας αφήσομε στον Θεόν να μας μιλήσει και να ενεργήσει μέσα μας! ΑΜΗΝ.
Ιωάννης ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ