Σίγουρα έχετε βρεθεί σε γάμο με παπά και με κουμπάρο. Τη στιγμή που ο λειτουργός λέει τη φράση, «Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα» (Εφεσ. 5/ε/33), παρατηρείται ένα σούσουρο και όλοι ρωτούν: –Τι έγινε; του πάτησε το πόδι; Αν λοιπόν η νύφη πάτησε το πόδι του γαμπρού, είναι σαν να του είπε: –καμία διάθεση δεν έχω να σε φοβάμαι!
Χωρίς αμφιβολία αυτή η πράξη αποτελεί ασέβεια, τόσο προς την τελετή όσο και προς τον χώρο που συμβαίνει. Η ερώτηση όμως παραμένει, –Πρέπει στ’ αλήθεια η γυναίκα να φοβάται τον άντρα της;
Είναι ενδιαφέρον να προσέξουμε ότι όλες οι νεότερες μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης εξηγώντας το χωρίο αυτό χρησιμοποιούν έναν πιο κατάλληλο όρο, λέγοντας «η γυναίκα να σέβεται» τον άντρα της.
Η ελληνική λέξη φόβος (και το σχετικό ρήμα φοβούμαι), υπάρχουν σχεδόν 100 φορές στο αρχαίο κείμενο της Καινής Διαθήκης, όμως με διαφορετικές σημασίες και αξίζει τον κόπο να δούμε ποιες είναι αυτές.
Η έννοια του φόβου χρησιμοποιείται με πρακτική αλλά και με ηθική σημασία. Στην πρώτη περίπτωση σημαίνει αυτό που λέμε κι εμείς στην καθημερινή γλώσσα, δηλαδή φοβάμαι, τρομοκρατούμε κ.λπ.
Έτσι όταν ο απόστολος Παύλος λέει, «Εάν πράττης το κακόν, φοβού· διότι [ο άρχοντας] δεν φορεί ματαίως την μάχαιραν» (Ρωμ. 13/ιγ/4), επισημαίνει τον κίνδυνο να υποστείς δυσάρεστες συνέπειες, που μπορούν να φτάσουν μέχρι και την απώλεια της ζωής σου. Αυτός ο κίνδυνος γεννάει την πρώτη μορφή του φόβου.
Αλλά υπάρχει και ο φόβος με μια ηθική έννοια, όπου ταυτίζεται με έννοιες όπως σεβασμό, τιμή, ευλάβεια, θαυμασμό κ.λπ. Να μερικά παραδείγματα:
Όταν ο Χριστός θεράπευσε τον παραλυτικό, «ιδόντες οι όχλοι, εθαύμασαν και εδόξασαν τον Θεόν, όστις έδωκε τοιαύτην εξουσίαν εις τους ανθρώπους» [κειμ.=εφοβήθησαν και εδόξασαν] (Ματθ. 9/θ/8). Εδώ η λέξη σημαίνει θαυμασμό.
Στη σκηνή της Μεταμόρφωσης του Χριστού, μια φωνή ξέρουμε ότι ακούστηκε από τον ουρανό. Τότε «ακούσαντες οι μαθηταί έπεσον κατά πρόσωπον αυτών και εφοβήθησαν σφόδρα» (Ματθ. 17/ιζ/6). Εδώ η λέξη σημαίνει ιερό φόβο.
Ο απόστολος Πέτρος καλεί τους χριστιανούς, ως πνευματικούς δούλους του Θεού, «Πάντας τιμήσατε, την αδελφότητα αγαπάτε, τον Θεόν φοβείσθε, τον βασιλέα τιμάτε» (Α~ Πέτρ. 2/β/17). Εδώ η λέξη σημαίνει σεβασμό.
Ο Ρωμαίος εκατόνταρχος Κορνήλιος ήταν άνθρωπος που περιγράφεται ως «ανήρ δίκαιος και φοβούμενος τον Θεόν» (Πράξ. 10/ι/22). Εδώ η λέξη σημαίνει αναγνώριση.
Οι Φαρισαίοι δεν ήθελαν να πουν ελεύθερα τη γνώμη τους για τον Βαπτιστή Ιωάννη επειδή «εφοβούντο τον λαόν· διότι πάντες είχον τον Ιωάννην ότι ήτο τωόντι προφήτης» (Μάρκ. 11/ια/32). Εδώ η λέξη φανερώνει σκοπιμότητα.
Αλλά ποια είναι η έννοια του φόβου από μέρους της γυναίκας προς τον άντρα της; Χωρίς αμφιβολία εδώ ο φόβος σημαίνει τον υγιή σεβασμό που μια γυναίκα πρέπει να έχει για το σύζυγό της λόγω του σεβασμού που προηγούμενα έχει προς τον Θεό.
Η λογική αυτή βρίσκεται σε ένα προηγούμενο χωρίο όπου ο Παύλος προτρέπει τους Χριστιανούς να υποτάσσονται ο ένας στον άλλο «εν φόβω Θεού», δηλαδή με τον τρόπο που σέβονται τον Κύριο (Εφεσ. 5/ε/21). Πώς σεβόμαστε τον Θεό και υποτασσόμαστε στο θέλημά Του; Επειδή οι καρδιές μας είναι γεμάτες από αγάπη γι’ Αυτόν. Ο σεβασμός και η αγάπη δεν είναι ιδιότητες αντικρουόμενες.
Ο γνήσιος σεβασμός δεν παράγεται από μια τακτική εκφοβισμού αλλά μάλλον προκαλείται από μια θυσιαστική έκφραση αγάπης. Απέναντι σ’ αυτή την αγάπη, στη συνέχεια, προκύπτει σεβασμός προς εκείνον που την προσφέρει από εκείνον που την εισπράττει.
Δεν είναι μια σχέση που τείνει να γελοιοποιήσει ή να περιφρονήσει τον άλλο, αλλά μια υγιής σχέση που προκύπτει αυθόρμητα και είναι αλήθεια ότι, αν ένας άντρας αγαπάει τη γυναίκα του «ως το εαυτού σώμα» (εδ. 28-29), όλο και περισσότερος σεβασμός θα γεννιέται στην καρδιά εκείνης της γυναίκας.
Αυτή η σχέση προχωρεί με τη σειρά της σε μια ακόμη ανώτερη έννοια, που είναι εκείνη της «υποταγής» (όσο κι αν η λέξη αυτή περιφρονείται στη σύγχρονη κοινωνία μας). Υποτασσόμαστε στον Χριστό, ακριβώς όπως ο Ιησούς υποτάχθηκε στον Πατέρα (Φιλιπ. 2/β/5). Υποτασσόμαστε ο ένας στον άλλο στην αμοιβαία υπηρεσία (εδ. 21). Σ’ αυτή την υποταγή δεν υπάρχει προσβολή ή υποτίμηση αλλά μεγάλη τιμή.
Η Καινή Διαθήκη διδάσκει ότι υπάρχει μια πνευματική κλίμακα εξουσίας που επικρατεί στη βασιλεία του Χριστού. Ο Θεός είναι η κεφαλή (με την έννοια της ιεραρχίας) του Χριστού, ο Χριστός είναι η κεφαλή του άνδρα, και ο άνδρας είναι η κεφαλή της γυναίκας (Α~ Κορ. 11//3). Η χριστιανή γυναίκα, που συμπεριφέρεται με αγένεια απέναντι στον χριστιανό άνδρα της, ατιμάζει και τον Χριστό και τον Θεό.
Ο σεβασμός που η γυναίκα έχει για τον άντρα της εκδηλώνεται με διάφορους πρακτικούς τρόπους. Δεν τον επικρίνει στους άλλους αλλά τον τιμά. Δεν του μιλάει αγενώς (ούτε εκείνος σ’ αυτήν). Δεν τον παραμελεί στη σφαίρα των ευθυνών που ανήκουν στη φύση της ως γυναίκας, και δεν κάνει πράγματα πίσω από την πλάτη του που ξέρει ότι εκείνος δεν θα τα επιδοκίμαζε.
Μπορεί να διαφωνήσει μαζί του^ μπορεί να εκφράσει τις ανησυχίες της^ μπορεί ακόμη με σεβασμό να του εξηγήσει γιατί διαφωνεί. Αλλά αν προχωρήσει για να του κάνει μια σκληρή επίπληξη, αυτό είναι καταπάτηση της αρχής της Καινής Διαθήκης. Αν μάλιστα το κάνει αυτό δημόσια, τότε χειροτερεύει ακόμη περισσότερο το λάθος της.
Οι χριστιανές γυναίκες (και οι άνδρες εν προκειμένω) πρέπει να προωθούν τους εαυτούς τους σε υψηλό επίπεδο πνευματικής ευπρέπειας – σε αυτήν την περίπτωση, αναγνωρίζοντας και σεβόμενοι τους διακριτούς ρόλους που ορίστηκαν από τον Θεό.
Αναδημοσίευση απο το περιοδικό "ΤΥΧΙΚΟΣ"