Είμαστε εξοικειωμένοι με την παραβολή του καλού Σαμαρείτη. Ξέρουμε ότι αυτός ο Σαμαρείτης βοήθησε τον ξένο. Αλλά τι μπορεί να μάθουμε εμείς από αυτή την παραβολή, και τι σχέση μπορεί να έχει αυτό με την αιώνια ζωή;
Κατ’ αρχάς, ας παρατηρήσουμε το συμφραζόμενο, που αρχίζει στο Λουκ. 10/ι/25. Ένας νομικός πλησίασε τον Χριστό για να Τον πειράξει, και ρωτάει τι έπρεπε να κάνει για να κληρονομήσει την αιώνια ζωή. Ο Χριστός ρώτησε τότε τον νομικό, τι είναι γραμμένο στο Νόμο (εδ. 26).
Να η απάντηση του νομικού, στο εδ. 27, «Θέλεις αγαπά Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου και εξ όλης της διανοίας σου, και τον πλησίον σου ως σεαυτόν».
Ο Χριστός είπε τότε στον νομικό ότι απάντησε σωστά και αν κάνει αυτά τα πράγματα θα έχει την αιώνια ζωή (εδ. 28). Αλλά τώρα έρχεται το υπόλοιπο της ιστορίας, όπου μπορούμε να δούμε τι κοινό έχει ο καλός Σαμαρείτης και η αιώνια ζωή.
Στο εδ. 29, ο νομικός ρώτησε τον Χριστό, «Και τις είναι ο πλησίον μου;» Το ρώτησε αυτό «θέλων να δικαιώση εαυτόν», αλλά γιατί θέλησε να δικαιολογηθεί; Επειδή δεν αγαπούσε όλους τους ανθρώπους όπως τον εαυτό του!
Το σημείο που ο Χριστός υπογράμμισε στην παραβολή που ακολούθησε ήταν ότι πλησίον μας είναι ο καθένας και πρέπει να μεταχειριζόμαστε τους άλλους με τον τρόπο που θέλουμε να μεταχειρίζονται εμάς! Τότε, αν το κάνουμε αυτό στη ζωή μας, θα έχουμε αιώνια ζωή. Ας εξετάσουμε αυτή την παραβολή κι ας δούμε πώς ταιριάζει σ’ εμάς.
Ένας άνθρωπος (πιθανότατα Εβραίος) που ταξίδευε, ληστεύτηκε και χτυπήθηκε σχεδόν μέχρι θανάτου. Έμεινε ξαπλωμένος στο δρόμο σε φοβερή ανάγκη. Ένας ιερέας και ένας Λευίτης που διάβηκαν στον ίδιο δρόμο, τον είδαν αλλά πέρασαν σκόπιμα στην άλλη πλευρά του δρόμου, για να μη χρειαστεί να τον φροντίσουν (εδ. 30-32). Αυτοί οι δύο άνθρωποι —που ήταν αντιπρόσωποι του Θεού— έπρεπε να είχαν βοηθήσει πρόθυμα τον άνθρωπο. Επιτέλους, μπορούσαν να καταλάβουν ότι αυτός ήταν Εβραίος, όπως εκείνοι. Αλλά το απέφυγαν. Γιατί;
Πώς μεταχειριζόμαστε τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη;
Αποφεύγουμε τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη; Σκεφτόμαστε, “Μπορεί να βοηθήσει κάποιος άλλος…” Βρίσκουμε δικαιολογίες για να μη βοηθήσουμε. Σκεφτόμαστε, “Δεν έχω χρόνο για να σταματήσω”. “Μήπως είναι παγίδα και θα μπορούσα να ληστευτώ κι εγώ επίσης”. Έτσι σκεφτόμαστε όπως ο κόσμος, όχι όπως ο Θεός. (Τα παραπάνω δεν σημαίνουν, βέβαια, ότι ο Θεός δεν θέλει να χρησιμοποιούμε και την καλή μας κρίση).
Ας παρατηρήσουμε το Α~ Ιωάν. 3/γ/17-18, «Όστις όμως έχη τον βίον του κόσμου και θεωρή τον αδελφόν αυτού ότι έχει χρείαν και κλείση τα σπλάγχνα αυτού απ’ αυτού, πως η αγάπη του Θεού μένει εν αυτώ; Τεκνία μου, μη αγαπώμεν με λόγον μηδέ με γλώσσαν, αλλά με έργον και αλήθειαν».
Στο Ιακ. 2/β/14-17 λέει, «Τι το όφελος, αδελφοί μου, εάν λέγη τις ότι έχει πίστιν, και έργα δεν έχη; μήπως η πίστις δύναται να σώση αυτόν; Εάν δε αδελφός ή αδελφή γυμνοί υπάρχωσι και στερώνται της καθημερινής τροφής, και είπη τις εξ υμών προς αυτούς, Υπάγετε εν ειρήνη, θερμαίνεσθε και χορτάζεσθε, και δεν δώσητε εις αυτούς τα αναγκαία του σώματος, τι το όφελος; Ούτω και η πίστις, εάν δεν έχη έργα, νεκρά είναι καθ’ εαυτήν».
Ενώ επιστρέφαμε κάποτε από ένα ταξίδι, σταματήσαμε σε ένα εστιατόριο. Καθώς γυρίζαμε στο αυτοκίνητο, ένας άνδρας και μια γυναίκα μας σταμάτησαν ζητώντας χρήματα για να φάνε. Προσπαθώντας να είμαι σοφός σαν το φίδι και απλός όπως το περιστέρι, αντί απλά να τους δώσω χρήματα, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ίσως για κάτι άλλο, προσφέρθηκα να πάω μαζί τους και να πληρώσω το φαγητό τους. Ώσπου να φάνε συζητήσαμε αρκετά και αφού πλήρωσα τα έξοδα ξεκίνησα να φύγω.
Στην πόρτα του εστιατορίου με σταμάτησε κάποιος και μου είπε ότι το κάνουν συχνά αυτό και έτσι εξασφαλίζουν δωρεάν γεύματα. Αν, λοιπόν, πιάστηκα κορόιδο, ήταν ντροπή για μένα; Δεν ήταν καλύτερα να χάσω μερικά ευρώ και το ζευγάρι αυτό να φάει σε βάρος μου, παρά να αρνηθώ τη βοήθεια σε κάποιον που ήταν αληθινά πεινασμένος;
Πράγματι, μερικές φορές θα μας εκμεταλλευτούν. Αλλά είναι αυτό λόγος για να μη βοηθήσουμε; Ο Χριστός είπε να δίνουμε σε εκείνους που ζητούν χωρίς να περιμένουμε επιστροφή, και να προσευχόμαστε για εκείνους που μας βλάπτουν (Ματθ. 5/ε/42,44). Δεν πρέπει να είμαστε όπως ο ιερέας και ο Λευίτης που προσπέρασαν. Πρέπει να σταματάμε και να βοηθάμε όπως έκανε ο Σαμαρείτης.
Κινούμενοι από ευσπλαχνία
Στη συνέχεια της παραβολής (εδ. 33) ο Σαμαρείτης είδε τον άνθρωπο που είχε ανάγκη και ένιωσε ευσπλαχνία γι’ αυτόν. Πόση ευσπλαχνία έχουμε; Ο Πέτρος λέει να είμαστε συμπονετικοί και καλόκαρδοι (Α~ Πέτρ. 3/γ/8).
Η διήγηση των Ευαγγελίων είναι γεμάτη από εκδηλώσεις ευσπλαχνίας του Χριστού. Κάποια από τα θαύματα Του, όπως όταν έβγαλε δαίμονες, ανάστησε νεκρούς, τάισε μεγάλα πλήθη και θεράπευσε ασθενείς –για να πούμε μόνο μερικά– αναφέρεται σαφώς ότι τα έκανε από ευσπλαχνία. Στο Ιωάν. 21/κα/25 λέει πως όλα όσα έκανε ο Χριστός δε θα μπορούσαν να γραφτούν σε όλα τα βιβλία του κόσμου! Πόσα από αυτά έγιναν από ευσπλαχνία;
Η ευσπλαχνία είναι μάλλον αυθόρμητη. Κανένας δεν προγραμματίζει πότε θα έχει ευσπλαχνία^ κάποιες φορές απλά μας συμβαίνει. Οι πράξεις που ακολούθησαν στην παραβολή είναι βασισμένες στην ευσπλαχνία. Ο Σαμαρείτης είδε τον άνθρωπο στην απελπιστική του ανάγκη, ένιωσε ευσπλαχνία και ενήργησε.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι οι Ιουδαίοι περιφρονούσαν τους Σαμαρείτες. Οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες προφανώς δε θα βοηθούσαν ούτε τους δικούς τους αλλά εδώ χρειάστηκε ένας εχθρός να έρθει για να προσφέρει βοήθεια. Ο Χριστός είπε στο Λουκ. 6/ς/35-36, «Πλην αγαπάτε τους εχθρούς σας και αγαθοποιείτε και δανείζετε, μηδεμίαν απολαβήν ελπίζοντες, και θέλει είσθαι ο μισθός σας πολύς, και θέλετε είσθαι υιοί του Υψίστου· διότι αυτός είναι αγαθός προς τους αχαρίστους και κακούς. Γίνεσθε λοιπόν οικτίρμονες, καθώς και ο Πατήρ σας είναι οικτίρμων».
Στη συνέχεια ο Σαμαρείτης έδεσε τις πληγές, έβαλε τον χτυπημένο στο ζώο του (που σημαίνει ότι ο ίδιος ακολούθησε βαδίζοντας), τον πήγε σε ένα πανδοχείο και έμεινε μαζί του (εδ. 34).
Σκεφτείτε για μια στιγμή. Ο Σαμαρείτης ενώ ταξίδευε είδε μια ανάγκη και σταμάτησε για να βοηθήσει. Η βοήθεια που έδωσε έγινε αιτία να διακόψει το ταξίδι του. Έχασε τουλάχιστον μια ημέρα για να βοηθήσει αυτό τον άνθρωπο. Ο Σαμαρείτης έκανε θυσίες.
Μήπως εμείς σκεφτόμαστε ότι δεν έχουμε χρόνο για να βοηθήσουμε; Αν είμαστε τα φώτα του κόσμου, τι θα θυμούνται οι άνθρωποι όταν τα μάτια τους ανοίξουν στην αλήθεια; Θα έχουν καλή ιδέα για εμάς, επειδή βοηθούσαμε όταν έπρεπε, ή θα θυμούνται ότι δεν βοηθούσαμε; Ο Χριστός διέταξε, «Ούτως ας λάμψη το φως σας έμπροσθεν των ανθρώπων, διά να ίδωσι τα καλά σας έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα σας τον εν τοις ουρανοίς» (Ματθ. 5/ε/16). Τι κάνουμε εμείς;
Την επόμενη ημέρα ο Σαμαρείτης έδωσε χρήματα στον ξενοδόχο για να φροντίσει αυτόν τον άνθρωπο ώσπου να ανακτήσει τις δυνάμεις του (εδ. 35). Η παραβολή λέει ότι έδωσε δύο δηνάρια, δηλαδή την αξία δύο ημερομισθίων, για τη συνέχιση της φροντίδας αυτού του ανθρώπου. Προφανώς ο Σαμαρείτης ήταν γνωστός για την φερεγγυότητά του, γι’ αυτό ο ξενοδόχος πίστεψε στα λόγια του, όταν είπε ότι θα πλήρωνε στην επιστροφή του ό,τι παραπάνω είχε ξοδευτεί.
Μήπως εμείς φοβόμαστε να ξοδέψουμε χρήματα για κάποιον ξένο; Ξεχνάμε ότι ο Θεός μπορεί να κάνει όλη τη χάρη Του να αφθονήσει επάνω μας; Πως για οτιδήποτε ξοδεύουμε, ο Θεός μπορεί να μας ευλογήσει περισσότερο και θα το κάνει; (Β~ Κορ. 9/θ/8) Ποιες δικαιολογίες βρίσκουμε για να μην προσφέρουμε βοήθεια στους άλλους; Είναι εύκολο να βοηθήσουμε ένα φίλο αλλά γιατί διστάζουμε να βοηθήσουμε τους ξένους;
«Πήγαινε και κάνε το ίδιο»
Στα χωρία 36-37 ο Χριστός ρώτησε τον νομικό ποιος από αυτούς τους τρεις ανθρώπους ήταν ο πλησίον. Ο νομικός απάντησε, “Εκείνος που έδειξε έλεος”, δηλαδή ο Σαμαρείτης. Ο Χριστός είπε τότε, «Ύπαγε και συ, κάμνε ομοίως». Θυμηθείτε ότι αυτή η παραβολή απαντά στο ερώτημα, τι πρέπει να κάνει κάποιος για να κερδίσει την αιώνια ζωή, και αυτό ειδικότερα είναι να αγαπά όλους τους ανθρώπους όπως τον εαυτό του. Γι’ αυτό ο Χριστός είπε, «Ύπαγε και συ, κάμνε ομοίως».
Ο άνθρωπος που βρέθηκε στην ανάγκη ήταν ένας εντελώς ξένος για τον Σαμαρείτη, όμως εκείνος τον βοήθησε. Ο Θεός είπε στους αρχαίους Ισραηλίτες ότι «ο ξένος, ο παροικών με σας, θέλει είσθαι εις εσάς ως ο αυτόχθων, και θέλεις αγαπά αυτόν ως σεαυτόν· διότι ξένοι εστάθητε εν γη Αιγύπτου» (Λευ. 19/ιθ/34). Ο Παύλος μάς ενθαρρύνει να κάνουμε το καλό σε όλους τους ανθρώπους όταν έχουμε την ευκαιρία, επειδή αυτό θα μας οδηγήσει στην αιώνια ζωή (Γαλ. 6/ς/9-10).
Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ποιους βοηθάμε. Υπάρχουν άνθρωποι που προσποιούνται ότι είναι φτωχοί, θέλοντας μόνο χρήματα για να ξοδέψουν στις εξαρτίσεις τους από ναρκωτικά ή οινόπνευμα. Υπάρχουν δύο αρχές σε αυτή την παραβολή που μπορεί να μας οδηγήσουν πώς να βοηθάμε τους άλλους.
Το πρώτο σημείο είναι, Βοηθάτε κάποιον που δεν μπορεί να βοηθήσει μόνος τον εαυτό του. Ο τραυματισμένος άνθρωπος ήταν σε απελπιστική ανάγκη όταν έφθασε ο Σαμαρείτης. Πολλοί άνθρωποι κρατούν πινακίδες ζητώντας βοήθεια, όμως θα μπορούσαν να βοηθήσουν οι ίδιοι τον εαυτό του εάν μόνο προσπαθούσαν.
Το δεύτερο σημείο είναι, Βοηθήστε ανάλογα με τη δύναμή σας. Ο Σαμαρείτης ήταν αρκετά δυνατός για να σηκώσει αυτό τον άνθρωπο και να τον βάλει επάνω στο ζώο του. Αν ο Σαμαρείτης ήταν ένας ηλικιωμένος, θα μπορούσε ίσως να ζητήσει βοήθεια γι’ αυτό. Σήμερα τα κινητά τηλέφωνα κάνουν τα πράγματα ακόμα ευκολότερα. Η βοήθεια επίσης μπορεί να περιλαμβάνει την αγορά μερικών τροφίμων για μια οικογένεια που περνάει από δύσκολή κατάσταση και δε μπορεί να τα βγάλει πέρα. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει μια αναγκαία επισκευή που δε μπορεί να πληρωθεί από τους ίδιους ή ένα παλτό. Μπορούμε να βοηθήσουμε από πολλές απόψεις αρκεί να μην περιορίζουμε μόνοι μας τις δυνατότητες.
Πρέπει όμως να δίνουμε προσοχή πότε πρέπει να σταματήσουμε για να βοηθήσουμε κάποιον. Ας εξετάσουμε πρώτα την κατάσταση. Μήπως βλέπουμε κάτι παράξενο; Πολλές φορές το να εμπιστευθείς το ένστικτό σου είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις. Αν οδηγείς, προσπάθησε να πλησιάσεις με το αυτοκίνητό σου, έχοντας τις πόρτες κλειδωμένες, και ρώτησε μέσα από το τζάμι τι βοήθεια χρειάζονται. Ζητήστε την προστασία του Θεού καθώς σταματάτε για να βοηθήσετε. Μη φοβάστε να βοηθήσετε αλλά χρησιμοποιείτε σοφία.
Η παραβολή του καλού Σαμαρείτη μιλάει για έναν τρόπο ζωής. Πρέπει να αγαπήσουμε κάθε άνθρωπο με τον οποίο ερχόμαστε σε επαφή —και τους φίλους και τους ξένους— και να τους μεταχειριζόμαστε με τον τρόπο που θέλουμε να μεταχειρίζονται εμάς. Πρέπει να βοηθάμε με οποιοδήποτε τρόπο μπορούμε, ακόμη κι αν πρέπει να θυσιάσουμε το χρόνο και τα χρήματά μας. Πρέπει να το κάνουμε όλες τις ημέρες της ζωής μας. Ο Θεός υπόσχεται ότι δε θα ξεχάσει το καλό που δείξαμε στους άλλους (Εβρ. 6/ς/10).
Όταν ο Χριστός επιστρέψει, θα χωρίσει τα πρόβατα από τα ερίφια (Ματθ. 25/κε/31-46[*]). Τα πρόβατα είναι αυτοί που είδαν τις ανάγκες και τις φρόντισαν όπως ο καλός Σαμαρείτης. Τα ερίφια είναι εκείνοι που δεν βοήθησαν τους άλλους, όπως ο ιερέας και ο Λευίτης. Ας είμαστε εκείνοι που τηρούν τις δύο μεγάλες εντολές — που αγαπάμε τον Θεό και αγαπάμε τον πλησίον μας. Αν είμαστε πρόβατα στα δεξιά του Χριστού, θα ακούσουμε να λέγονται για μας τα λόγια: «Έλθετε οι ευλογημένοι του Πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην εις εσάς βασιλείαν από καταβολής κόσμου».
————————————
© 2006 United Church of God, an International Association.
[*] Σημείωση "ΤΥΧΙΚΟΥ": Κάποιοι που δεν χαρακτηρίζονται για την ευαισθησία τους στις ανάγκες των άλλων, ισχυρίζονται πως τα χωρία αυτά δεν αναφέρονται σε χριστιανούς – προσπαθώντας ίσως με τον τρόπο αυτό να δικαιολογήσουν τη στάση τους. Αλλά ήταν ο Χριστός που δίδαξε στους μαθητές Του: «Εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη σας πλειότερον της των γραμματέων και Φαρισαίων, δεν θέλετε εισέλθει εις την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ. 5/ε/20), γι' αυτό είναι καλύτερα να προσέχουμε μάλλον στον Κύριο που είπε, «ταύτα έπρεπε να πράττητε και εκείνα να μη αφίνητε» (Ματθ. 23/κγ/23, παρά σε ανθρώπινες διδασκαλίες.
Το άρθρο αυτό αναδημοσιεύετε απο το περιοδικό "ΤΥΧΙΚΟΣ"