«Ασφάλισόν με, δέομαι· γενού εις εμέ εγγυητής πλησίον σου· τις ήθελεν εγγυηθή εις εμέ;» (Ιώβ 17:3)
Τα τρομοκρατικά γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά στην Ισπανία και εν συνεχεία στην Αγγλία έφεραν στη επιφάνεια, κατά τρόπο έντονο και άμεσα αντιληπτό, την ανασφάλεια μέσα στην οποίαν ζη η ανθρωπότης! Όλη η ανθρωπότης κατάλαβε ότι η συμφορά μπορεί να προέλθει «πανταχόθεν» και ότι δεν υπάρχει ασφάλεια γιά κανέναν! Και τί θα μπορούσε κανείς να ειπεί γιά τις τρομοκρατικές επιθέσεις «καμικάζι», από τις οποίες δολοφονούνται απροσδόκητα άνδρες, γυναίκες και παιδιά κατά δεκάδες, ακόμη και εκατοντάδες, άνθρωποι μέσα σε λεωφορεία, σε εστιατόρια, σε λαϊκές αγορές κλπ.; Τραυματίζονται δε ουκ ολίγοι, πολλοί των οποίων παραμένουν ανάπηροι ισοβίως! Αποτέλεσμα αυτών των τρομοκρατικών ενεργειών είναι αεροπορικές εταιρίες να περνούν σοβαρές οικονομικές κρίσεις, να γίνονται απολύσεις υπαλλήλων, η τουριστική κίνηση να διαταράσσεται. Μάλιστα, άνθρωποι που μετακινούνται γιά εκτέλεση υπηρεσίας διερωτώνται άν θα φθάσουν στον προορισμόν τους… Το χειρότερον όλων είναι ότι η ζωή του ανθρώπου δεν έχει πλέον αξία στα μάτια των τρομοκρατών! Θανατώνονται σαν να είναι μύγες ή κοτόπουλα πρός σφαγήν!
Γενικευμένη ανασφάλεια
Το αίσθημα αυτό της ανασφαλείας υπάρχει σε όλους μας. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις θεωρούμε την ευτυχία και την ασφάλεια έννοιες συνώνυμες ή ταυτόσημες. Το αυτό ισχύει και γιά τις λέξεις ανασφάλεια και φόβος. Ο ανασφαλής φοβάται, ο δε ασφαλής δεν έχει λόγους να φοβάται… Το κακό στον άνθρωπο είναι ότι έχει χάσει τον ορθόν προσανατολισμόν του και ζητά την ασφάλεια εκεί όπου δεν υπάρχει και άλλοτε φοβάται εκεί που δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.
Εκείνο που ζητούμε δεν είναι παρά η ευτυχία μας που είναι συνυφασμένη με την ασφάλειά μας. Στις ημέρες μας, μιά μεγάλη αιτία ανησυχίας και ανασφαλείας είναι το πρόβλημα μιάς σταθερής εργασίας και συνεπώς ενός σταθερού και δικαίου εισοδήματος. Αλλά ακόμη και γιά εκείνους που έχουν αυτό το προνόμιο δεν υπάρχει πραγματική ασφάλεια. «Διότι είμεθα ξένοι ενώπιόν σου και πάροικοι, καθώς πάντες οι πατέρες ημών· αι ημέραι ημών επί της γης είναι ως σκιά, και μονιμότης δεν υπάρχει.» (Χρον.29:15). Πόσοι άνθρωποι απολύονται, πόσοι ζητούν να βρουν εργασία και δεν το κατορθώνουν! Η πλειονότης του πληθυσμού δεν αισθάνεται ασφάλεια. Οι κλοπές, ο γκαγκστερισμός, η βία στα γήπεδα ποδοσφαίρου, οι αντιχριστιανικές κινήσεις που βαίνουν αυξανόμενες κλπ., δημιουργούν ένα γενικευμένο αίσθημα ανασφαλείας και δημιουργούν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα όπως η κατάθλιψη και οι ψυχώσεις που καταλήγουν ενίοτε σε αυτοκτονία. Ας αναφέρομε μερικά σημεία που ο άνθρωπος θεωρεί πηγή ασφαλείας και ευτυχίας.
Το χρήμα
Το πρώτο πράγμα στο οποίο καταφεύγει ο άνθρωπος γιά να αισθανθή ασφαλής είναι το χρήμα. Ο πλούσιος θεωρεί τα αγαθά του ότι είναι η οχυρά πόλις του και φαντάζεται αυτά ως υψηλόν τείχος (Παρ.18:11). Έτσι πίστευε και ο πλούσιος της παραβολής του Ιησού Χριστού: Έλεγε, «και θέλω ειπεί προς την ψυχήν μου· Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά εναποτεταμιευμένα δι’ έτη πολλά· αναπαύου, φάγε, πίε, ευφραίνου. Είπε δε προς αυτόν ο Θεός· Άφρον, ταύτην την νύκτα την ψυχήν σου απαιτούσιν από σού· όσα δε ητοίμασας, τίνος θέλουσιν είσθαι; Ούτω θέλει είσθαι όστις θησαυρίζει εις εαυτόν και δεν πλουτεί εις Θεόν.» (Λουκ.12:19-21). Άνθρωπος που έχει το θάρρος του στα χρήματα και στην αφθονία των αγαθών του διαπράττει ‘ανόμημα κατάδικον’, διότι αρνείται ή περιφρονεί, στην πραγματικότητα, τον Θεόν τον Ύψιστον (Ιώβ 31:24-28). Λησμονεί Εκείνον που κυβερνά τα πάντα και που είναι ο χορηγός παντός αγαθού! (Δευτ.8:13-14). Εξάλλου, η επανάπαυση στο χρήμα αποτελεί μορφή ειδωλολατρείας, διότι ο Θεός αντικαθίσταται στην καρδιά του ανθρώπου από ένα είδωλο: Το χρήμα! Είπε ο Κύριος Ιησούς Χριστός: «επειδή όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί θέλει είσθαι και η καρδία σας.» (Ματ.6:21). Ακριβώς και γι’αυτόν τον λόγον είναι τόσον δύσκολον να εισέλθουν στη βασιλεία του Θεού οι έχοντες το θάρρος αυτών στα χρήματα (Μάρκ.10:24 και Ματ.19:23). Όχι οι έχοντες τα χρήματα αλλά οι έχοντες το θάρρος τους στα χρήματα! Ναι, αυτοί που δεν έθεσαν τον Θεόν γιά δύναμή τους αλλά τα πλούτη τους, την περιουσίαν τους (Ψαλ.52:5)! Η αγάπη γιά το χρήμα θέτει τους ανθρώπους κάτω από ισχυροτάτους πειρασμούς και οδύνες, θέτει σε κίνδυνο την ακεραιότητα του ανθρώπου, καταλήγει σε στειρότητα ζωής και τελικά μπορεί να τον οδηγήσει «εις όλεθρον και απώλειαν» (1Τιμ.6:9· Παρ.22:20 και Μάρκ.4:18-19).
Μήπως τα χρήματα ωφελούν στην ώρα της συμφοράς ή μήπως μπορούν να τον σώσουν τελικά από τον θάνατο; (Ψαλ.49:6-7· 52:1· Παρ.11:4· 20:14· Εκκλ.6:2 και Σοφον.1:18). Πολλοί, πάρα πολλοί από αυτούς που θάφτηκαν κάτω από τα ερείπια των διδύμων πύργων στη Νέα Υόρκη ήσαν άνθρωποι με πολλά λεφτά! Μήπως τους έσωσαν τα λεφτά τους ή τους απήλλαξαν από τις δοκιμασίες που ακολούθησαν στη ζωή τους; Αλλά μήπως τα πλούτη μένουν πάντοτε; (Παρ.23:5· 27:24· 1Τιμ.6:7). Πολλούς πλουσίους τους είδαμε να πεθαίνουν στη φτώχεια! Όλοι οι πλούσιοι, χωρίς καμιά εξαίρεση, δεν μπόρεσαν να τα πάρουν μαζί τους! Τα άφησαν πίσω τους και μάλιστα ενίοτε σε ανθρώπους αναξίους… που δεν ήξευραν όχι μόνον πώς να τα χρησιμοποιήσουν αλλά ούτε και να τα χαρούν!
Μήπως ο πλούτος σημαίνει ευτυχία; Πόσοι και πόσοι δεν ομολόγησαν ότι παρά τα πλούτη τους ήταν δυστυχέστατοι; Πολλοί μάλιστα κατέληξαν σε αυτοκτονία είτε από ανία είτε από κακή υγεία… Η ψυχή του ανθρώπου δεν χορταίνει, δεν ικανοποιείται με υλικά αγαθά ούτε με το χρήμα (Ψαλ.39:6 και Εκκλ.2:26). Οι δε ασθένειες δεν κάνουν διακρίσεις μεταξύ πτωχών και πλουσίων!
Μπορούμε, λοιπόν να συμπεράνουμε ότι τα πλούτη δεν είναι μόνον άδηλα αλλά και μάταια και επικίνδυνα και καταστρεπτικά! Γι’αυτό και δεν θα πρέπει να απατώμεθα από αυτά και να θέτουμε σ’αυτά την ελπίδα μας… Τα προαναφερθέντα δεν ισχύουν μόνον γιά τους πλουσίους ή τους θέλοντας να πλουτούν αλλά επίσης και γιά τους πτωχούς που θεωρούν το χρήμα ως πηγή της ευτυχίας τους και της ασφαλείας τους!
Ο άνθρωπος που ελπίζει επί άνθρωπον
Το δεύτερο καταφύγιο του ανθρώπου γιά να αισθανθή ασφαλής είναι να στηρίζεται στον συνάνθρωπόν του! Δεν είναι και ο συνάνθρωπός του εύθραυστος σαν αυτόν, του οποίου η πνοή είναι «εις τους μυκτήρας αυτού»; «Παραιτήθητε από ανθρώπου, του οποίου η πνοή είναι εις τους μυκτήρας αυτού διότι εις τί είναι άξιος λόγου;» (Ησα.2:22). Δεν είναι και εκείνος ανασφαλής; Δυστυχώς, ο άνθρωπος μέσα στην ασέβεια και στην τύφλωση που επικρατούν στον κόσμο και που βαίνουν αυξανόμενες, διαπράττει το σοβαρότατο, ολέθριο και αμαρτωλό λάθος να καταφεύγει και δη να στηρίζεται επάνω σε κάποιον άνθρωπον, έστω και άν αυτός είναι κυβερνήτης, βουλευτής, υπουργός ή πρωθυπουργός ή ακόμη ποιμήν ή ιερεύς! Ο άνθρωπος που στηρίζεται επάνω σε άνθρωπον είναι επικατάρατος: «Ούτω λέγει Κύριος· Επικατάρατος ο άνθρωπος, όστις ελπίζει επί άνθρωπον και κάμνει σάρκα βραχίονα αυτού και του οποίου η καρδία απομακρύνεται από του Κυρίου.» (Ιερ.17:5). Βρίσκομε το ίδιο πνεύμα στους Ψαλμούς και στον Ησαΐα: «Κάλλιον να ελπίζη τις επί Κύριον, παρά να θαρρή επ’ άνθρωπον. Κάλλιον να ελπίζη τις επί Κύριον, παρά να θαρρή επ’ άρχοντας.» (Ψαλ.118:8-9· Ψαλ.146:3-5 και Ησα. 30.1-3). Πόσον ανόητον είναι να εμπιστεύεται κανείς στη δύναμη κάποιου ανθρώπου! Πας άνθρωπος είναι αδύνατος και ατελής. Είναι δύνατον… να μη τον περιμένει απογοήτευση; Εκείνος που είναι εφοδιασμένος με αυτή την επίγνωση σώζει την ψυχή του από πολλές απογοητεύσεις και περιπέτειες… Πολλοί άνθρωποι και δη γυναίκες αποβλέπουν στον γάμον σαν δίχτυ ασφαλείας γιά να είναι ασφαλείς… Όμως, μιά ματιά στη στατιστική των διαζυγίων θα τον πείσει πως αυτό το αγαθό που θέσπισε ο Θεός έχει γίνει πηγή δυστυχίας και ανασφαλείας! Πολλοί είναι εκείνοι που εύχονται να μη είχαν ποτέ παντρευτεί! Και τι να ειπούμε γιά τα ζευγάρια που είναι ανεπισήμως χωρισμένα;
Εμπιστοσύνη στην καρδιά του
Αν κανείς δεν μπορεί να στηριχθεί στον πλησίον του, ας μη νομίσει ότι μπορεί να στηριχθεί στον εαυτόν του και στην καρδιά του. Ο λόγος του Θεού είναι κατηγορηματικός: «Ο θαρρών επί την ιδίαν αυτού καρδίαν είναι άφρων· αλλ’ ο περιπατών εν σοφία, ούτος θέλει σωθή.» (Παρ.28:26). Σοφία είναι να μη επιστηρίζεσαι στη σύνεσή σου και στη δήθεν σταθερότητα της καρδιάς σου. Πολλές εγγυήσεις έδωσε ο απόστολος Πέτρος στον Χριστόν αλλ’όμως τον αρνήθηκε όταν εκινδύνευε να συλληφθεί. «Ώστε ο νομίζων ότι ίσταται ας βλέπη μη πέση.» (1Κορ.10:12). Τα όσα προαναφέραμε ισχύουν και γιά εκείνους που στηρίζονται στη σύνεσή τους, στην καλοσύνη τους και στις μεθόδους τους (Παρ.3:7· 3:5· 26:5· 26:12· Ησα.5:21· Ωσηέ 10:13· Αβδ.3· Λουκ.18:19· Ρωμ.12:16· 1Κορ.8:2· Γαλ.6:3). Ο άνθρωπος δεν πρέπει να στηρίζεται στην καρδιά του που είναι «… απατηλή υπέρ πάντα και σφόδρα διεφθαρμένη…» (Ιερ.17:9) ούτε στα καλά του έργα τα οποία είναι «…ως ρυπαρόν ιμάτιον…» (Ησα.64:6) και στην καλοσύνη του που είναι ως δρόσος εωθινή ήτις παρέρχεται (Ωσηέ 6:4).
Καύχηση στο αύριο
Εξίσου, αν μη περισσότερο άφρονες είναι εκείνοι που στηρίζονται στο αύριο και καυχώνται στο «αύριον», λες και το αύριο εξαρτάται απ’ αυτούς! Η ζωή τους είναι «τωόντι ατμός όστις φαίνεται προς ολίγον και έπειτα αφανίζεται». Θα έπρεπε μάλλο να λένε «… Εάν ο Κύριος θελήση, και ζήσωμεν, θέλομεν κάμει τούτο ή εκείνο.» (Ιάκ.4:14-15).
Ο Θεός είναι το μόνο στήριγμα, η μόνη ασφάλεια
Συμπεραίνομε, λοιπόν, «…τα πάντα ματαιότης και θλίψις πνεύματος» (Εκκλ.1:14). Το κάθε τι και δη η ασφάλειά μας και η ευτυχία μας εξαρτώνται από Εκείνον που κυβερνά τα πάντα. Ναι, όλα εξαρτώνται από Εκείνον που ενεργεί τά πάντα κατά την βουλήν του θελήματός Του (Εφεσ.1:11) και αποδίδει εις έκαστον κατά την εκλογήν της καρδιάς του, ανατρέπων τα σχέδια και τα στηρίγματα του ανθρώπου! Εκείνο που μένει είναι μόνον ένα: Να αναθέσει κανείς τον εαυτόν του και τα «έχει» του στον Ιησούν Χριστόν και να στηρίζεται στην αγάπη και το έλεος του Θεού που είναι η πηγή της αιωνίου ζωής! Όταν ο άνθρωπος πιστεύει ότι ο Θεός κυβερνά, ότι ο Θεός τον αγαπά, ότι ο Θεός θέλει μόνον το καλόν του (1Ιωάν.4:18 και Ιερ.29:11), τότε ο φόβος και η ανασφάλεια φεύγουν.
Η ασφάλειά μας είναι η αγάπη του Θεού γιά μας και η αιώνια ασφάλεια εκείνων που του ανήκουν. Ο Θεός είπε: «Ο τρόπος σας έστω αφιλάργυρος, αρκείσθε εις τα παρόντα, διότι αυτός είπε· Δεν θέλω σε αφήσει ουδέ σε εγκαταλείψει· ώστε ημείς θαρρούντες να λέγωμεν· Ο Κύριος βοηθός μου, και δεν θέλω φοβηθή· τι να μοι κάμη άνθρωπος;» (Εβρ.13:5-6) Και, εάν ο Θεός ήναι υπέρ ημών, τις θέλει είσθαι καθ’ ημών; (Ρωμ.8:31). «Νέος ήμην και ήδη εγήρασα, και δεν είδον δίκαιον εγκαταλελειμμένον ουδέ το σπέρμα αυτού ζητούν άρτον.» (Ψαλ.37:25). Η ασφάλειά μας εξαρτάται από την προσκόλλησή μας σ’Εκείνον, από την πίστη μας στα λόγια Του και από την εμπιστοσύνη μας στον χαρακτήρα Του. Ιδού ο λόγος γιά τον οποίον είναι γραμμένο «…Εάν δεν πιστεύητε, δεν θέλετε βεβαίως στερεωθή» (Ησα.7:9) και πιστεύσατε εις Κύριον τον Θεόν υμών, και θέλετε στερεωθή (2Χρον.20:20). Ο καλύτερος τρόπος γιά να είμαστε ασφαλείς είναι να ταπεινωθούμε ενώπιον του Θεού, να του ζητήσουμε με όλη μας την καρδιά να μας συγχωρήσει και να μας υιοθετήσει… Κάτω από τις φτερούγες Του μπορούμε να είμαστε και να αισθανόμαστε ασφαλείς…
Ο άνθρωπος λάμβάνει επίγνωση της καταστάσεώς του, των πραγματικών αναγκών του και της αληθούς πηγής ασφαλείας και της ευτυχίας του:
- Όταν μετανοήσει ειλικρινά και εμπιστευθεί τη ζωή του στον Θεόν·
- Όταν λάβει τη συγχώρηση των αμαρτιών του διά της θυσίας του Ιησού Χριστού επί του σταυρού, τη βεβαιότητα της σωτηρίας της ψυχής του και της αιωνίου ζωής·
- Όταν ο Χριστός είναι η ευφροσύνη της καρδιάς του, το στήριγμά του, ο θησαυρός του και η πηγή του πλούτου του·
- Όταν εξαρτάται από τον Θεόν και περιμένει από Εκείνον τις υλικές και τις πνευματικές του ευλογίες και αναγνωρίζει ότι ό,τι έχει, ό,τι θα αποκτήσει και ό,τι θα συμβεί στη ζωή του θα είναι γιά το καλό του (Ησα.48:17)·
ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΤΟΤΕ
είναι βέβαιος και ασφαλής, ανεξάρτητα από τις αντιξοότητες και τις δοκιμασίες της ζωής. Τότε τίποτα δεν θα του λείπει στη ζωή γιατί ο Χριστός εχόρτασε την πείνα του και ξεδίψασε την ψυχή του. «Με τα πτερά αυτού θέλει σε σκεπάζει, και υπό τας πτέρυγας αυτού θέλεις είσθαι ασφαλής· η αλήθεια αυτού είναι πανοπλία και ασπίς.» (Ψαλ.91:4). Τότε, «μονά ζυγά είναι όλα δικά του»! Τότε, και αυτός, με τη σειρά του, και άλλους θα μπορέσει να βοηθήσει με το φως και τις παρηγορίες που θα έχει λάβει από τον Χριστόν. Τότε ο Θεός, δεν θα επιτρέψει ο άνθρωπός του να στερηθεί ουδενός πραγματικού αγαθού (Ψαλ.84:11). Τότε ο Θεός θα τον φυλάττει από παντός κακού και θα τον διαφυλάξει δια την επουράνιον βασιλείαν Του! (2Τιμ.4:18). Αν ο άνθρωπος τιμήσει τον Θεόν με την πίστη στον λόγον Του και την εμπιστοσύνη του στον χαρακτήρα Του, τότε ο Θεός θα τον τιμήσει με την προστασία Του και τις ευλογίες Του. Η ασφάλειά μας και η πραγματική ευτυχία μας είναι μόνον ο Θεός, ο οποίος τόσον αγάπησε τον κόσμον, «… ώστε έδωκε τον Υιόν αυτού τον μονογενή, διά να μη απολεσθή πας ο πιστεύων εις αυτόν, αλλά να έχη ζωήν αιώνιον. Επειδή δεν απέστειλεν ο Θεός τον Υιόν αυτού εις τον κόσμον διά να κρίνη τον κόσμον, αλλά διά να σωθή ο κόσμος δι’ αυτού. Όστις πιστεύει εις αυτόν δεν κρίνεται, όστις όμως δεν πιστεύει είναι ήδη κεκριμένος, διότι δεν επίστευσεν εις το όνομα του μονογενούς Υιού του Θεού. Και αύτη είναι η κρίσις, ότι το φως ήλθεν εις τον κόσμον, και οι άνθρωποι ηγάπησαν το σκότος μάλλον παρά το φώς· διότι ήσαν πονηρά τα έργα αυτών.» (Ιωάν.3:16-19).
Γιάννης ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ